Πρωτομαγιά

Εορτασμός Πρωτομαγιάς

Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μαΐου, μέρα αργίας για πολλές χώρες του κόσμου. Τις περισσότερες φορές είναι συνώνυμη με την Παγκόσμια Μέρα των Εργατών (Εργατική Πρωτομαγιά), τότε δηλαδή που τιμούνται οι αγώνες του εργατικού κινήματος. Ο εορτασμός όμως της Πρωτομαγιάς, έχει τις ρίζες του στις παγανιστικές εορτές του παρελθόντος. Πολλά από τα αρχαία έθιμα έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα.
Η σημασία της ημέρας της Πρωτομαγιάς για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.
Οι πρώτοι εορτασμοί της ξεκίνησαν στην προ-χριστιανική Ευρώπη. Με τον εκχριστιανισμό όμως της Ευρώπης, πολλές από αυτές τις γιορτές είτε απαγορεύτηκαν, είτε έλαβαν χριστιανικό χαρακτήρα. Έτσι, ο εορτασμός της έχασε το θρησκευτικό του νόημα.
Σήμερα πολλές νεο-παγανιστικές ομάδες προσπαθούν να αναβιώσουν αρχαία έθιμα της Πρωτομαγιάς.
Η πρώτη του Μάη, είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.
Πριν από περισσότερα από 100 χρόνια, το 1886, η εργατική τάξη στις ΗΠΑ έδωσε μια από τις πιο σκληρές μάχες για την καθιέρωση του 8ωρου. Η μεγάλη απεργία των εργατών του Σικάγου την Πρωτομαγιά του 1886 είχε τραγική κατάληξη με θύματα και τιμωρία των υποκινητών της εξέγερσης. Σε ανάμνηση αυτής της εξέγερσης, καθιερώθηκε η Πρωτομαγιά σαν παγκόσμια μέρα της εργατικής τάξης, ύστερα από απόφαση που πήρε η ιδρυτική συνέλευση της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι (που πραγματοποιήθηκε στις 14/7/1889) και στην οποία μετείχαν 391 αντιπρόσωποι συνδικάτων από 20 χώρες. Από τη στιγμή που καθιερώθηκε σα μέρα διεθνούς διαμαρτυρίας της εργατικής τάξης, συνδέθηκε με τους εργατικούς αγώνες και επιβλήθηκε – μέσα από νίκες και ήττες – σαν εκδήλωση της αλληλεγγύης και της ενότητας του παγκόσμιου εργατικού κινήματος. Η Εργατική Πρωτομαγιά γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1893 (την Κυριακή 2 Μαίου 1893) στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Διοργανωτής της ήταν ο σοσιαλιστής Σταύρος Καλλέργης. Αίτημα η μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα "Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο". Εκείνη τη μέρα, 1η Μαΐου του 1886, 400.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Το 1911 αποφασίστηκε να ξαναγιορτασθεί η Πρωτομαγιά με πρωτοβουλία του Ν.Γιαννιού στο Μέτς. Από το 1912 έχουμε μακρόχρονη διακοπή του εορτασμού της Πρωτομαγιάς που θα ξαναγίνει το 1919. Στο μεσοδιάστημα αυτό, κατοχυρώνεται το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και τα σωματεία αρχίζουν να αποκτούν καθαρά εργατικό χαρακτήρα. Εχει επίσης ιδρυθεί η ΓΣΕΕ (1918) καθώς και αρκετά Εργατικά Κέντρα. Ο εορτασμός του 1919 απετέλεσε και την αφορμή για μια κρίση στη ΓΣΕΕ που οδήγησε σε διάσπαση. Τελικά γιορτάστηκε σε 12 πόλεις πανελλαδικά.
Χαρακτηριστικό της πρώτης μέρας του Μαϊου πλέον είναι οι βασικές εκδηλώσεις της, όπως η έξοδος των ανθρώπων στην ύπαιθρο με συνοδεία χορών και τραγουδιών και το μάζεμα λουλουδιών για να πλεχτούν στεφάνια, τα οποία στη συνέχεια κρεμιούνται σε εμφανή θέση των σπιτιών. Ένα από τα πιο τυπικά της έθιμα είναι το μαγιάτικο κλαδί ή το στεφάνι, είναι πιθανόν να έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν έλειπαν από καμιά σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού ή θρησκευτικού βίου.


Καστρινού Ανδριάνα
Ιστορικός-Αρχαιολόγος
ankastrinou@gmail.com

Καλλικράτησ

Καλλικράτης: Η επόμενη μέρα



Η επόμενη μέρα από την ανακοίνωση των ραγδαίων εξελίξεων που αφορούν το χωροταξικό μέρος του σχεδίου της νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης «Καλλικράτης», βρήκε τους πολίτες της Βουπρασίας ανήσυχους και προβληματισμένους. Ο δήμαρχος κ. Σερέτης κάλεσε τους δημότες σε κατεπείγουσα συνεδρίαση στο δημαρχείο της Βάρδας, στις 29 04 2010, για να συζητήσουν αλλά και να πάρουν όλοι μαζί μια απόφαση. Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε με εξαιρετική επιτυχία στην κατάμεστη αίθουσα του δημαρχείου, και τόσο ο δήμαρχος και το Δημοτικό συμβούλιο, όσο και οι ίδιοι οι κάτοικοι της Βάρδας που παρευρέθηκαν, απέδειξαν για ακόμα μια φορά το ενδιαφέρον αλλά και τη πίστη τους στην προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων που κατά καιρούς προκύπτουν.
Έπειτα από πολύωρο διάλογο με το λαό, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Βουπρασίας αποφάσισε ομόφωνα την κάθετη διαφωνία του ως προς τον ορισμό της έδρας του δήμου. Υποστηρίζουν πως παρόλο που η Βάρδα πληρεί όλες τις προϋποθέσεις που τίθενται από το ίδιο το σχέδιο σχετικά με την έδρα και το οποίο εφαρμόστηκε σε όλη την Ελλάδα, παραδόξως αγνοήθηκε παντελώς. Οι ίδιοι μάλιστα λένε χαρακτηριστικά: «Καταγγέλουμε, όλους αυτούς που υπόγεια, αλαζονικά και με σκοπιμότητα, εφάρμοσαν μεθοδεύσεις που έχουν σαν αποτέλεσμα τον καταφανέστατο παραγκωνισμό του Δήμου μας. Δηλώνουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να υποκύψουμε και να δεχτούμε τα προτεινόμενα ως τετελεσμένα. Μαζί με τον πολυπληθέστατο, από όλους τους υπό συνένωση δήμους (στο νέο Δήμο των τεσσάρων), λαό της Βουπρασίας, σθεναρά θα αντισταθούμε και θα αντιπαλέψουμε για τα δίκαια αιτήματά μας και αυτά που νόμιμα μας ανήκουν.»
Στη συνέχεια προχώρησαν στην ανακοίνωση των απαιτούμενων από αυτούς πραγμάτων τα οποία είναι : Να ισχύσουν τα ίδια κριτήρια που ίσχυσαν σε όλη την Ελλάδα, Να αρθεί η αδικία που γίνεται σε βάρος του δήμου Βουπρασίας και Να ορισθεί το Δ.Δ. Βάρδας του Δήμου Βουπρασίας, ως έδρα του νέου Δήμου, γιατί η Βουπρασία είναι πληθυσμιακά αλλά και εδαφικά ο μεγαλύτερος και από τους τέσσερις υπό συνένωση Δήμους. Σε περίπτωση επομένως που δεν θα εξυπηρετηθούν τα παραπάνω αιτήματα, αποφάσισαν σαν ένδειξη διαμαρτυρίας τα εξής:
«Να θέσουμε στη διάθεση του Δημάρχου τις παραιτήσεις μας. Τη σύσταση Επιτροπής αγώνα, η οποία θα αποτελείται από το Δήμαρχο, τον αρχηγό της μειοψηφίας του δήμου, δημοτικούς συμβούλους, εκπροσώπους φορέων, κομματικών οργανώσεων και κατοίκους. Η επιτροπή θα επισκεφθεί τον Υπουργό και τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, και θα θέσει υπόψη τους το δίκαιο αίτημά μας, τις απόψεις και τις θέσεις του δήμου.
Μετά την ενημέρωση του Υπουργού από την Επιτροπή, θα πραγματοποιηθεί κατεπείγουσα συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όπου θα καλεστούν όλοι οι Βουλευτές του Νομού να μας εκθέσουν τις απόψεις τους. Θα ακολουθήσουν κινητοποιήσεις (κλείσιμο δημαρχείου. Δρόμων κ.τ.λ.).»
Όλοι λοιπόν θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο Υπουργός θα μας ακούσει. Σίγουρα αυτό θα επιτευχθεί μόνο εάν πρυτανεύσει η λογική και το δίκιο και όχι οι διάφορες πολιτικές αλαζονικές μεθοδεύσεις και σκοπιμότητες.

Καστρινού Ανδριάνα
Ιστορικός-Αρχαιολόγος
ankastrinou@gmail.com

«Οι δ΄ άρα Βουπράσιον τε και Ήλιδα δίαν έναιον, όσσον έφ΄ Υρμίνη και Μύρσινος....»
(όσοι πάλι κατοικούσαν το Βουπράσιο και την Ήλιδα όλη την γη όση περικλείει η Υρμίνη και η Μύρσινος...)
Ομήρου Ιλιάδα ραψωδία Β στίχοι 615-616.


Σημαντικές πληροφορίες αντλούμε από την Ιλιάδα του Ομήρου για τη σχέση της Βουπρασίας με την Ίλιδα. Από τις πλέον μεγαλύτερες πόλεις της χώρας των Επειών(Ηλείων) ίση η και μεγαλύτερης αξίας από την Ήλιδα (βλ. Αρχαία Ήλις σελ.232) ήταν η Βουπρασία. H ιστορική τοποθέτηση της ονομασίας Βουπρασία εντοπίζεται χρονικά στην ύστερη χαλκοκρατία (1600-1100 πχ) κυρίως, δηλαδή στην περίοδο ανάμεσα στην κάθοδο των πρώτο-ελληνικών φύλλων, όπως προδίδει το Ελληνικό τοπωνύμιο, και στην αρχή της ιστορικής εποχής. Σημαντικό είναι ότι το τοπωνύμιο αναφέρεται στην Ομήρου Ιλιάδα και εάν δεχθούμε, ότι τα Ομηρικά χωρία, αντανακλούν μυκηναϊκές παραδόσεις, προκύπτει ότι το Βουπράσιο είναι αναμφίβολα θέση προομηρική και πιθανότατα μυκηναϊκή (Άγγελος Χανιώτης ιστορικός αρχαιολόγος). Πρώτοι κάτοικοι της Βουπρασίας χώρας ήταν οι Θεσσαλοί και αυτό μας αποδεικνύουν τα λιγοστά ευρήματα. Η Βουπρασία ήταν χτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού Βουπράσιου, που αργότερα με την κάθοδο των Θεσσαλών ονομάστηκε Λάρισος, είναι η αρχαιότερη πόλη κατά την προϊστορική περίοδο και ίση η και παραπάνω σε αξία από την πρωτεύουσα Ήλιδα. Η ακριβής θέση της Βουπρασίας δεν έχει προσδιορισθεί ακόμα, ούτε έχουν γίνει ανασκαφικές έρευνες.
Η ιστορία της αρχαίας Βουπρασίας συνδέεται άμεσα με την ιστορία του κράτους της Ήλιδας . Έλαβε μέρος στη μεγαλύτερη εκστρατεία των Ελλήνων την κατάκτηση της Τροίας (Ίλιον) για τη διάνοιξη του εμπορικού δρόμου προς τον Εύξεινο πόντο που λόγω της γεωγραφικής της θέσης είχε την δυνατότητα να ελέγχει εκείνη τα στενά εισπράττοντας φόρους και ήταν η αιτία να γράψει ο Όμηρος την Ιλιάδα και την Οδύσσεια για τον Οδυσσέα και τις περιπλανήσεις του στο δρόμο για την Ιθάκη. Οι Ηλείοι έλαβαν μέρος στην εκστρατεία με σαράντα πλοία και αρχηγούς τους ηγεμόνες των πόλεων της Ήλιδας , του Βουπρασίου, της Μύρσινος και της Υρμίνης. Σπουδαίος σταθμός στην ιστορία της Βουπρασίας μεταξύ άλλων αποτελούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Κατά τον Στράβωνα οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούν εύρημα της Ήλιδας η οποία διεξήγαγε τις πρώτες Ολυμπιάδες. Από τότε η Ήλιδα αποτελεί πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της περιοχής και ευημερεί. Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ένα δύσκολο έργο, καθώς έπρεπε να αντιμετωπισθεί ένα πλήθος ζητημάτων που αφορούσαν τους αθλητές, τη μετακίνηση και διαμονή πολλών χιλιάδων εκπροσώπων πόλεων, καθώς και την προετοιμασία των αγωνιστικών χώρων και του ιερού της Ολυμπίας. Απαγορευόταν η είσοδος σε οποιονδήποτε ένοπλο στο έδαφος της Ήλιδας και η ίδια η πόλη μετατρεπόταν σε έναν τεράστιο χώρο υποδοχής αθλητών και συνοδών τους. Τον τελευταίο μήνα πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων οι αθλητές τον περνούσαν στο παλαιό γυμναστήριο της Ήλιδας όπου με την αυστηρή εποπτεία των Ελλανοδικών διδάσκονταν τους κανόνες του τίμιου αγώνα. Λέγεται μάλιστα ότι στην Ήλιδα γινόταν ένα είδος προκριματικών Αγώνων ώστε στη Ολυμπία να πάνε μόνο οι άριστοι.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι Ήλιδα και Βουπρασία ήταν πόλεις ισάξιες και με κοινή ιστορία. Εμείς η νέα γενιά οφείλουμε να μάθουμε και να αναδείξουμε την ιστορία του δήμου στον οποίο ζούμε, και να αξιοποιήσουμε τον ανεξάντλητο πλούτο ιστορικών πηγών, ώστε να βγει από την ιστορική αφάνεια η Βουπρασία και να πάρει τη θέση που της αξίζει ως μια από τις αρχαιότερες πόλεις του νομού μας. Προσωπικά πιστεύω ότι θα ήταν ευχής έργο η συνένωση των δυο ιστορικών πόλεων (Βουπρασίας και Ήλιδος) στο νέο χωροταξικό σχεδιασμό με αφορμή την δημιουργία των νέων «Καλλικρατικών» δήμων.

(συνεχίζεται..)
Καστρινού Ανδριάνα
Ιστορικός-Αρχαιολόγος
ankastrinou@gmail.com

Ο εορτασμός της Παναγίας

Ο εορτασμός της Παναγίας

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και κατάνηξη τελέστηκε, όπως και κάθε χρόνο, ο εορτασμός στον ιερό ναό της Παλαιοπαναγιάς Μανωλάδας, ναός αφιερωμένος στην Παναγία και χτισμένος τον 12ο αιώνα από την Θεοδώρα του γένους των Παλαιολόγων. Πλήθος πιστών από τα γύρω χωριά αλλά και από όλη την περιφέρεια, ασπάστηκε με σεβασμό την θαυματουργική βυζαντινή εικόνα, που βρισκόταν έξω από το εκκλησάκι. Στη λειτουργία χοροστάτησε ο σεβασμιότατος Αθανάσιος Παχός, ο οποίος σε ομιλία του τόνισε την αξία του βυζαντινού αυτού αριστουργήματος για την θρησκευτική λατρεία. Παρευρέθησαν εκπρόσωποι της πολιτικής αλλά και πολιτειακής ηγεσίας, οι οποίοι παρακολουθούσαν με δέος τη θεία λειτουργία. Μετά το τέλος της, ακολούθησε περιφορά της εικόνας στο χωριό με τη συνοδεία ιερέων και πιστών, ενώ παράλληλα κάποιοι επιδίδονταν στη ρήψη δυναμιτών, όπως άλλωστε είθισται στο χωριό. Μετά το πέρας της λειτανίας η εικόνα τοποθετήθηκε στον ιερό ναό των Ταξιαρχών, Μιχαήλ και Γαβριήλ, για λόγους ασφαλείας από όπου βγαίνει μόνο το δεκαπενταύγουστο και τη Δευτέρα του Πάσχα. Οι ιστορίες για την θαυματουργική αυτή εικόνα ποικίλουν.Μία από αυτές την θέλει μετά από παραταμένη ανομβρία, εν έτει 1950, να χρησιμοποιείται σε λειτανία μέχρι την παραλία κατά την επιστροφή της οποίας εκδηλώθηκε καταιγίδα.

Καστρινού Ανδριάνα
Ιστορικός-Αρχαιολόγος
ankastrinou@gmail.com

Προσφορά αγάπης, δώρο ζωής στην τρίτη ηλικία.

Προσφορά αγάπης, δώρο ζωής
στην τρίτη ηλικία.


Η ζωή είναι ένας κύκλος που διακρίνεται από το διαφορετικό τρόπο έναρξης και λήξης του. Αρχίζει με χαρά και κλείνει με θλίψη. Σκοπός μας είναι να την κάνουμε ολοένα και καλύτερη, ποιοτηκότερη αλλά και γεμάτη χαρούμενες εμπειρίες. Από τα πρώτα λεπτά της ζωής μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με πικοίλα συναισθήματα και βιώματα, τα οποία όσο μεγαλώνουμε πληθαίνουν και γίνονται πιό έντονα και κατανοητά! Βέβαια τα κύρια και δυνατά συναισθήματα που μαθαίνουμε από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας είναι η αγάπη, η φροντίδα και η προστασία. Αρχικά από τους γονέις μας,εν συνεχεία από τα παιδιά μας και τελικά από τα εγγόνια μας. Αυτά λοιπόν πρέπει να τα κρατάμε πάντα μέσα μας και να μην τα αφήσουμε στη λήθη, αλλά να προσπαθούμε συνέχεια να τα προσφέρουμε απλόχερα σε όποιον τα χρειάζεται. Μια τέτοια κίνηση προσφοράς των συναισθημάτων αυτών στους συνανθρώπους μας που τα έχουν ανάγκη, είναι η δημιουργία του ΚΑΠΗ στη Βάρδα. Είναι κοινώς γνωστό αλλά και αποδεκτό ότι οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας χαρακτηρίζονται από έλλειψη δύναμης σωματικής και σαφώς πνευματικής, είναι αδύναμοι να προσέξουν και να περιποιηθόυν τον εαυτό τους και έτσι έχουν απόλυτη ανάγκη από τους γύρω τους, αλλά πρωτίστως από την οικογένειά τους . Ο δήμος μας με αυτή του την πρωτοβουλία απέδειξε α μη τι άλλο την ανησυχία και το ενδιαφέρον του για τον συνάνθρωπο αυτής της σίγουρα δύσκολης ηλικίας, προσφέροντάς του ένα χώρο στον οποίο θα έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με άλλα άτομα, να συζητά, να περνά το χρόνο του ευχάριστα και να μην νιώθει αποξενωμένος από το κόσμο και τα γεγονότα, έστω και αν δε μπορεί ο ίδιος να συμβάλει ενέργα σε αυτά. Το σίγουρο είναι ότι πολλοί ηλικιωμένοι θα πάψουν να αισθάνονται μόνοι και απομονωμένοι και το κάθε, σημαντικό γι αυτόυς, λεπτό της ζωής τους θα αποκτά αξία και θα περνά δημιουργικα και πάνω από όλα δίπλα σε ανθρώπους με τις ίδιες ανάγκες που σίγουρα τους καταλαβαίνουν απόλυτα.