Όταν η μπάλα ενώνει τον πλανήτη..

Όταν η μπάλα ενώνει τον πλανήτη..

Αυτό που σίγουρα έχει μείνει στο μυαλό όλων από αυτή τη χρονιά είναι το μεγάλο ποδοσφαιρικό γεγονός που καλείται «Μουντιάλ» ή αλλιώς «Παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου». Η διοργάνωση αυτή πραγματοποιείται κάθε τέσσερα χρόνια υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (FIFA), η οποία δημιουργήθηκε το 1904. Σε αυτήν παίρνουν μέρος οι εθνικές ομάδες των χωρών μελών της ομοσπονδίας, οι οποίες κατάφεραν να προκριθούν ύστερα από προκριματικούς αγώνες. Θεωρείται η κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση η οποία καταφέρνει να προσελκύσει πλήθος θεατών, τηλεθεατών και χορηγών.
Η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα στον κόσμο δημιουργήθηκε το 1857 (Sheffield Football Club). Μόλις το 1905 έγινε η πρώτη συζήτηση για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος από τη FIFA (Παγκόσμια Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία). Το ποδόσφαιρο έκανε την πρώτη παγκόσμια εμφάνισή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908 στο Λονδίνο. 13 χρόνια αργότερα ο Ζιλ Ριμέ εκλέγεται πρόεδρος της FIFΑ και συνέλαβε την ιδέα μιας παγκόσμιας διοργάνωσης με κεντρικό άξονα το ποδόσφαιρο, έχοντας ως όνειρό του όλος ο πλανήτης να ενωθεί με μία ποδοσφαιρική μπάλα. Ο Ριμέ πίστευε πως στα ολυμπιακά τουρνουά δεν αντικατοπτρίζεται η πλήρης δυναμική των Εθνών στο ποδόσφαιρο, με δεδομένο πως σε εκείνους τους αγώνες οι επαγγελματίες δεν είχαν δικαίωμα συμμετοχής και παρά τα πολλά προβλήματα που αντιμετώπισε (με κυριότερο την διαμάχη της ΦΙΦΑ με την Football Association) μπόρεσε να δώσει σάρκα και οστά στο όνειρο και να δημιουργήσει την διοργάνωση που εκτόξευσε στα ύψη την δημοφιλία του αθλήματος στα χρόνια που ακολούθησαν. Έτσι 6 χρόνια αργότερα, υπό την εποπτεία και προεδρία του Ριμέ, γίνεται μια 5μελής επιτροπή (Μπονέ, Μέισλ, Ντελονέ, Φερετί και Λίνεμαν) η οποία σχεδιάζει τη δημιουργία του Πρώτου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Οι προτάσεις πέφτουν η μία μετά την άλλη, εγκρίνονται και ο Μπονέ γίνεται ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Μέχρι να γίνει πραγματικότητα το Μουντιάλ της Ουρουγουάης, ο τρίτος πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας συνάντησε πολλά εμπόδια που είχαν άμεση σχέση και με την οικονομική κατάσταση της εποχής. Ιταλία, Σουηδία και Ολλανδία που έδειξαν ενδιαφέρον να διοργανώσουν τους αγώνες του 1930 έκαναν πίσω όταν ανακάλυψαν τον μεγάλο κόστος των αγώνων. Όμως, η δυναμική του αθλήματος και η εγκαθίδρυση του θεσμού, βοήθησαν την παράδοση των Παγκοσμίων Κυπέλλων να επιβιώσει και μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τελικά στις 7 Ιουλίου 1930 γίνεται η πρώτη κλήρωση για τους 4 ομίλους του ΠΚ με μόνο 13 ομάδες να συμμετέχουν, ενώ 6 μέρες αργότερα το σφύριγμα του διαιτητή Ντομίνγκο Λομπάρντι, ξεκινά τον αγώνα Μεξικού-Γαλλίας. Τελικά οι Γάλλοι θα επικρατήσουν 4-1. Η ιστορία αρχίζει να γράφεται... Στις 10-06-1934 πραγματοποιείται πάλι το Mudial στην Ιταλία μεταξύ Ιταλίας και Τσεχοσλοβακίας και νίκη της πρώτης με 2-1. Έπειτα από 4 χρόνια διοργανώτρια χώρα ορίζεται η Γαλλία, στη συνέχεια η Βραζιλία το 1950, η Ελβετία το 1954, η Σουηδία το 1958, ακολουθεί η Χιλή το 1962, η Αγγλία το 1966,το Μεξικό το 1970, η Γερμανία το 1974, έπεται η Αργεντινή το 1978, η Ισπανία το 1982, το Μεξικό το 1986, η Ιταλία το 1990, οι ΗΠΑ το 1994, η Γαλλία το 1998, η Κορέα/Ιαπωνία το 2002, η Γερμανία το 2006 και φυσικά η Ν.Αφρική το 2010, όπου και τροπαιούχος αναδείχθηκε η Ισπανία στην αναμέτρησή της με την Ολλανδία με αποτέλεσμα 1-0. Η επόμενη διοργάνωση θα πραγματοποιηθεί στη Βραζιλία το 2014,η οποία είναι και η χώρα με τις περισσότερες διαδοχικές νίκες ,7 στο σύνολο. Παρόλα αυτά, δεν είναι σίγουρο ότι θα αναλάβει τη διοργάνωση. Αν οι Βραζιλιάνοι αποσυρθούν, υπάρχει μια πρόταση να δοθεί από κοινού στην Χιλή και την Αργεντινή, όπως έγινε με την συνδιοργάνωση Ιαπωνίας/Κορέας το 2002. Σε περίπτωση που ούτε αυτό είναι εφικτό, θα εξεταστεί η μετακίνηση της διεξαγωγής της διοργάνωσης σε άλλη ήπειρο.
Το τρόπαιο: Από το 1930 μέχρι το 1970, στους νικητές δινόταν το τρόπαιο Ζιλ Ριμέ. Αρχικά ήταν γνωστό ως Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά το 1946 μετονομάστηκε σε Ζιλ Ριμέ προς τιμήν του ανθρώπου που διοργάνωσε το Πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1970, η ποδοσφαιρική ομάδα της Βραζιλίας κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο για τρίτη φορά και αποφασίστηκε να της δοθεί το κύπελλο μόνιμα. Όμως κλάπηκε το 1983 και δεν βρέθηκε ποτέ. Μετά το 1970, σχεδιάστηκε ένα νέο τρόπαιο, γνωστό σαν Τρόπαιο του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Μετά τη κλοπή του Ζιλ Ριμέ, αποφασίστηκε να μη δοθεί ποτέ σε κανέναν μόνιμα, όσες φορές κι αν το κερδίσει μια ομάδα. Η Αργεντινή, η Γερμανία (ως Δυτική Γερμανία), η Ιταλία κι η Βραζιλία, έχουν κερδίσει το δεύτερο τρόπαιο δύο φορές. Το τρόπαιο δεν θα αντικατασταθεί μέχρι το 2038, οπότε και θα γεμίσει ο χώρος στο κύπελλο, όπου αναγράφονται τα ονόματα των τροπαιούχων. Το τρόπαιο έχει ύψος 36 εκατοστά, είναι από χρυσό 18 καρατίων και ζυγίζει 10,97 κιλά. Η βάση του αποτελείται από δυο στρώματα ημιπολύτιμου μαλαχίτη και στο κάτω μέρος του αναγράφονται οι χρονιές και οι νικητές του κυπέλλου από το 1974 και ύστερα. Οι νικητές κρατάνε το κύπελλο για 4 χρόνια, μέχρι την επόμενη διοργάνωση και ύστερα παίρνουν ένα επιχρυσωμένο ακριβές αντίγραφο.
Η διοργάνωση των πρώτων μουντιάλ δίνονταν στις χώρες κατά τη διάρκεια των συναντήσεων της συνέλευσης της FIFA. Η επιλογή της τοποθεσίας διεξαγωγής των αγώνων αποτελούσε πεδίο αντιπαράθεσης, ιδιαίτερα ανάμεσα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ευρώπης, τα δύο ποδοσφαιρικά κέντρα της εποχής (αλλά και σήμερα). Κι αυτό γιατί τις δύο ηπείρους χώριζε ταξίδι τριών εβδομάδων με πλοίο. Μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958, για να αποφευχθούν μελλοντικές αντιπαραθέσεις και μποϊκοτάζ, η FIFA άρχισε να δίνει εναλλάξ τη διοργάνωση σε χώρες των δύο ηπείρων, πράγμα που συνεχίστηκε μέχρι και το μουντιάλ της Γαλλίας του 1998.
Το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που καλύφθηκε από την τηλεόραση ήταν του 1954. Σήμερα το μουντιάλ αποτελεί το αθλητικό γεγονός που έχει τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στο κόσμο, ξεπερνώντας ακόμα και τους Ολυμπιακούς αγώνες αποδεικνύοντας περίτρανα ότι η «στρογγυλή αυτή θεά» συνεχίζει να μαγεύει το πλήθος.

Καστρινού Ανδριάνα
Ιστορικός-Αρχαιολόγος